Thursday, July 10, 2008

TL kanggi

Takke ho :

Kinni Hoaliankoan e Taigu suchu chinkai giansip, goa u cho kangsu, huchek ka TL, goa chang-am chhoan ho, ikeng ka chiuNbang, chhiaN takke phoepheng chicheng. Nasi u suiau suiong e lang, ma hoangeng kaki liah .

http://iug.csie.dahan.edu.tw/iug/Ungian/Chokphin/iankang/TL/TL2008.asp

Ungian 7.10

--
IuN Un-gian 楊允言
Tai-han Chu-kang-he Chou-li kau-siu大漢資工系助理教授
Tai-tai Chu-kang-he Phok-su hau-soan-jin 台大資工系博士候選人
http://iug.csie.dahan.edu.tw

9 comments:

Astroviolin said...

Ungian,

Chinchan e kanggi.
Kiangi lan kaki chinliong suiong "Taigi" chite miasu,
"Banlamgi" lau hou THBK kap TKL khi iong.

Babuza

Astroviolin said...

TiuN i-su :

Tosia.

Chit-e buntoe goa u chu-i tioh, goa ti kanggi laitoe u tekpiat kong chit-e buntoe.

U 1-e siong toa e goanin, gun e hiongthou gugian hutooan si Khehlang.

Tui goa kojin lai kong, si chhekliok e buntoe, Hoaliankoan e giansip, suijian u chhe KhinhoaN hiaN, mkoh ma u chhe TY e lang, kinni goa te-it-pai u kihoe ti Hoaliankoan e suchu giansip cho kangsu, goa siuNbeh seng khia hou chai, chitpai chhiaN e 5-e kangsu, kanna goa si toa Hoalian. :)

Ungian kengsiong 7.10

是按怎這個語言叫做「閩南語」?19世紀,外國人稱呼伊「廈門話」(Amoy),日本人來台灣了後,先叫伊「台灣土語」,閣來叫伊「福建語」,後來叫做「台語」。國民黨政府來台灣了後,為著欲佮中國做連結,叫伊「閩南語」,這嗎的官方名稱是「台灣閩南語」。李勤岸統計,這個語言有17個名稱(無包括「廈門話」)。
有人認為稱呼做「台語」是沙文主義心態,「閩南語」無應該佔這個名,「台語」應該是指所有佇台灣的語言,毋是單一一種語言。
若是按呢,你/妳敢敢講你/妳會曉講中國話?
語言的名稱,有的用族群的名,有的用地名。一個地區/國家通常有幾lō個語族,一般是指人口尚儕彼個語言。
中國的觀念,中原的人才是人,四圍的攏毋是人,所以「東夷、西戎、南蠻、北狄」,in若毋是野獸,就是蟲。「閩」就是聿「蠻」來的。人講你是蟲,你敢歡喜甘願接受這個稱呼?
一般人較慣勢稱呼這個語言「台語」抑是「閩南語」?建議用Google找看覓。

Astroviolin said...

Tiuⁿ isu, Iûⁿ kàusiū, ta̍kgê hó:

楊教授所 chhoân chit ê 講義真 chán,後 pái nā tn̄g tio̍h 人 beh 來学 hōló 文,一定推薦 in 來読。

我想 beh 問看逐 ê,kahnā lán 已經有 hōló 話 chit ê 講法,sī 為怎样 lán iáu teh 用「tâi 語」、「閩南語」hiah'ê 講法?Hit 款 pn̄g 地名 ê 語言名,無真 koh bē 準 koh gâu 產生政治方面 ê 議論。

Tī 語言多元 ê 所在 the̍h hit ê 所在 ê 名來 kā 多数人 ê 母語号名:ánne 做真簡単,m̄ koh ná 像 kanna tī Ìntō͘ 及唐山 khah 有。Tī Hui 洲 tō khah 無,ah tī Bí 洲,無論殖民語言 ahsī 原住民語言 lóng 無借地名來稱呼。

Hōló 話 chit ê 名,理路無錯,koh bē tak tio̍h 政治問題,koh mā sī ùi 民間 ê 傳統 bùn 出來 ê。Kám 講 lán chhoē 無伊 ê 漢字 chiah 來 m̄ 敢用 hōló 話 chit ê 名稱??!!

有人 beh 硬 áu 講 hōló tō sī 福佬 ahsī 河洛,he kám 的確?字典掀掀 tō chai'iáⁿ he 無根無據。顛倒唐山海豐、汕尾 hit tah ê 人講 ê hit lō「学佬話」(ha̍kláu 話),ham Tâi'oân ê hōló 話 kài sio oá,溝通無問題。(所以 hoānsè「ho̍hló」chiah sī lán ê「本字」。)Ho̍hló chit ê 名 sī àn tó 來?M̄ chai'iáⁿ,m̄ koh 在水 kài 古早 ê tō tio̍h!

Ho̍hló 話 chit ê 名稱,合歷史 koh 合傳統,koh 無「借佔」地名,政治上 mā 無「天敵」。伊無代表「福佬」ahsī「河洛」,其実甚至無漢字 ê 本字。M̄ chai lán sī án 怎 khah 無 teh 用,m̄ chai 逐 ê símmih 看法。

阿天

Astroviolin said...

A-thiN hiaN :

Hou li o-lo, chin kamsia. Kisit iahkoh u chin choe souchai suiau pouchhiong, i-au chiah kesiok siukai.

Koanhe "Holo" chit-e su, khoaN khilai si Khehlang chhenghou lan sou iong e.

ItpoaN lai kong, 1 e guchok chhenghou pat chok e lang, longsi iong ki5-si7 e chhenghou.

Ang Uijin ls bat sia ke 1-phiN bunchiuN, kong "hoh-lo" chit-e su, kunku kho2-cheng3, masi ki5-si7 e su.

Lan chiapchhiok goachok e si, kong lang "hoan-a", "ang-mou-hoan", masi ki-si. Amsi chhenghou lan "pai-lang" (phai-lang), suijian bo sng kisi, ma si khah hubin e chhenghou.

Hoagu kong kau2-lam5-lu2, cha-pou e, lan ka kio "Kheh-hiaN", simche "Kheh-hiaN-kong", kiatko Khehlang kio chabou e "holoma", masi chin hubin e chhenghou.

Goa icheng toa ti Taipak, goa si kau 20-he cho-iu, chiah chaiiaN lan kiochoe "Hololang".

CHit-e buntoe, khaksit si chiaN khunjiau, lan pengsiong si kong e gugian, kanna i e chhenghou, lan to ittit chhiau boe hose. :(

Ungian 7.11

Astroviolin said...

AThinn hiann,
Goa chengli e chuliau.
Chhiann chhamkho.

[Tóngàn]

Babuza

Astroviolin said...

Ta̍k-ê gâu 早:

我無學過漢語聲韻學 kap 文字學,所以無才調進一步究勘洪老師 ê 考證,總--是我有問客人 ê 朋友,對洪老師所主張 ê 本字「貉獠」,個人感覺 iáu 有討論 ê 空間。

理由 1:咱 lóng 知影漢字 tī 以早是貴族 ê ke-si,一般百姓人真少人 bat,uì tsit-ê 理路來想,beh 講普通人(1 tīn 客人)ē thiau 意故 koh 有影 hōo in tshiau 著「貉」、「獠」tsit 兩 ê 夭壽 oh 寫 koh 罕用 ê 漢字來稱呼另外 1 ê 語族,tse kám 有可能? Ta̍k-ê kám bē 感覺奇怪?當然有人 ē 主張,ińg-pái 民間 mā 有漢 o̍h-á kap 漢字 á sian ē-hiáu tshuē 漢字來 tàu,若準 tsit-ê 講法有理,按呢 tsit 兩字出 tī hit-tang-tsūn 智識階層 ê 名號,應該 ē 留 tī 文獻內底,總--是根據稽考(吳守禮先生 bat 為 tse 去 píng 過台灣、福建 ê 民間 kap 官方文獻),根本 tshuē 無有 tī-tāi ê 記載,咱若 uì tsit-ê 角度來看,beh 講 Holo ê 本字是足有「學問」ê「貉獠」,想--起-來有影足怪奇--ê。

理由 2:若列位有熟 sāi 客人朋友,thang 斟酌問 in 客語 Holo ê 呼音,koh 另外請教 in「福」--字 tī 客語 ê 呼音,透過 tsit-ê 簡單 ê 比較,咱 thang 知 beh 講 Holo tsit-ê 詞出 tī 客語 ê「福佬」iah「學佬」,lóng 是真勉強 ê 講法;當然,mā 有學者主張 tse 是尾--a 產生 ê 音變,tsit-ê 講法若有理,咱 suah tio̍h suî 處理 1 ê 問題:「客人 tī 中國、台灣等所在 khiā 起 ê 所在 hiah 分散 koh hiah-ni̍h 闊,nah ē lóng 總發生 sio-siâng ê 音變?Nah ē 真 oh tshuē 有人保留『福佬』或者是『學佬』ê 呼音?『福』字客語讀『fuk』,kap『ho』是天差 leh 地,beh 按怎有可能發生普遍的 tī 客人中間一致性 ê 音變?」

我一直真 giâu 疑客語講 ê「Hóo-lóo」根本就是「號佬」,tsit ê 講法,是 tú-tú 好 kap 「客人」 sio 對應--ê,siáⁿ-mih 是「號」? Khah 大本 ê 客語字典 lóng 有解 sueh,「號」tī 客語做動詞 ê 時,就是「佔 tiâu」ê 意思。

比論:咱若做伙去看戲,我想 beh 先去便所,就 ē kā tàu 陣來 ê 朋友講:「位 e 號--leh!」意思是:「kā 位佔 tiâu--leh!」

客人遷 suá 來 tī 1 ê 新 ê 地頭,hōo 人叫做「客人」(當然客人
ê 定義古早 kah taⁿ mā 有變化--過,請參考台灣方志 ê 記錄 kap 相關 ê 論文),in 自按呢 kā 已經 tī 在地生活 ê hit 陣人叫做「號佬」(kā 所在佔 tiâu--leh ê 人),想--起-來是真自然 ê 代誌,呼音、意思完全 hù 合,koh 是民間 ê 白話,無用著一般民間人 bē-hiáu ê 困難漢字。

上尾講「佬」--字,有人講「佬」--字有歧視 ê 意思,若是講廣東話是按呢,我贊成,若講客語 mā 是按呢,我認為 ài 看用 ê 所在,「佬」當然有 i 歧視 ê 用法,m̄-koh tse 並 m̄ 是固定--ê,比論:「丈人佬」(台語講「丈人 pâ」),tse 真明顯無 siáⁿ-mih 歧視 ê 意思 tī 內底。

講 tsiah 濟,lóng kan-taⁿ 是我幾 ā 月日前因為 hòoⁿ-hiân 做 tsi̍t-kuá 初步研究 ê m̄-tsiâⁿ 結果,一來二去,我猶原欠缺考本字 ê 漢字學問智識,koh mā 無興趣 beh 去學,所以看--起-來是無可能 tsiū tsit-ê 題目寫出 1 篇論文--a,taⁿ 看著 A 天兄 kap 允言老師 ê 討論,tú 好 the̍h 出來 liū,hōo ta̍k-ê bóng 參考。

Voyu

Astroviolin said...

Iûⁿ kàusiū,

Goânlâi "Hōló" chit ê kónghoat khahchá tī Tâi'oân mā bô hiah phó͘phiàn. Náchhiūⁿ cho̍kkûn tiāⁿtiāⁿ bô chū'ngó͘ hō miâ, in'ūi bô su'iàu chū'ngó͘ chhenghou. Só͘'í "Hōló lâng" m̄ sī Hōló lâng kakī hō ê khah toā bīn, "Kheh lâng" mā m̄ sī Kheh lâng kakī hō ê. Thiaⁿkóng chin chē goânchūbîn gígiân púnté mā bô kā Bílētó hō miâ -- kahnā nn̄g ki kha khiā tiàm tólāi, ná ū su'iàu kā kui lia̍p hânchî hō miâ...

Púnlâi m̄ bat thiaⁿ koè kheh'oē "holoma" chit ê kónghoat, mā siūⁿ bē kàu "khehhiaⁿ" ê "kheh" sī ùi "Khehlâng" the̍h lâi ê. Ùi gígiân ahsī bûnhoà ê kaktō͘ lâi khoàⁿ, kámkah che ū tāmpo̍h'á simsek. : )

aThiⁿ

Astroviolin said...

逐 ê 好:

Tosiā Tiuⁿ isu sàng lâi ê chuliāu.

Cha 昏又 koh liâu 落網路 chhoē 看有関「Ho̍hló」ê 資料。発現網路頂雖然逐 ê 対 chit ê 議題焼滾滾 ê to 焼滾滾 ê,m̄ koh 無 símmih 正実 ê「資料」。甚至閩南人林建輝伊講 khah 早 m̄ bat 聽過 chit ê 名稱。http://limkianhui.ti-da.net/e490336.html

看款 chit ê 講法 sī ùi 廣東來 ê。我認為,海陸豐、汕尾 hit tah ê Ha̍kláu 人,in 講 ê hit ê Ha̍kláu hâm Tâi'oân 人所講 ê Ho̍hló,chit 兩 ê 名稱 sī 百分之九十九有 tītāi ê!

及 Tâi'oân ê Ho̍hló 人 kāng 款,海陸豐 ê Ha̍kláu 人 mā 傳說 in ê 祖先 sī ùi 閩南徙海陸豐 ê。我想,in ê 祖先徙海陸豐 ê 年代,應該 sī tī 閩南人開始過 Tâi'oân 了後。

傳統 ê 唐人認為唐人 lóng 講 kāng 一 ê 語言,kanna 每一 ê 所在有伊 ê 方言、有伊 ê 特殊 ê 腔口。M̄ koh tī 嶺南,真 chē 県県內 tō 有兩三四五種無 kâng 語言,bē sio 通 ê,人風俗 mā 無 kâng。亦 tō sī 講,傳統 ê 唐人認為唐人 tō sī 一 ê 族群。M̄ koh 客人、廣府人、Ho̍hló 人、潮州人見 nā toà kāng khó͘'á,tāichì m̄ tō sūi 來 piak 空!Che tī 廣東 siōngkài 清楚。

瞭解 che sī beh án 怎?我認為,nā 無瞭解 che,lán ê 文化中心 tō 会永遠 tiàmtī 別位:中原,無論黃河洛水 ahsī 関東 ahsī Roma、Paris。M̄ koh che 先 mài 講。

傳統唐人掠準唐人 tō sī 唐人,番 á tō sī 番 á。(我講番 á、唐人無 pháiⁿ 意,我 mā the̍h「番 á」及「唐人」稱呼家己。)M̄ koh tī 嶺南有真 chē 唐人,in 公 má sī 番 á。番公 má 哪有可能生唐人孫!Tī Tâi'oân lán chai。

Koh 有,有人 m̄ chai in sī 唐人 ahsī 番 á。譬論海南北 pêng ê「村人」,m̄ bat hō͘ 中華認定 sī「少数民族」,m̄ koh in 講 ê 語言 sī 一種泰 Kadai 語族 ê 語言經過漢化 ê。(有学者 kā 稱做臨高話/Limko/Bê。)In ê 語言漢化 ê 程度 ... ná 像及 Ho̍hló 話差無 joā chē!廣東西 pêng 倚海 ê 所在 kàu taⁿ mā iáu 有真 chē「番 á」,hia 唐人 mā 傳說 in ê 祖公 sī ùi 福建駛船去 kàu hia「歸番」、開墾 ê。

十六世紀,福建西南 pêng lóng 畲番,無 beh hō͘ 唐人管,愛起義,hō͘ 唐人 la̍k bē tiâu。In 起義幾 lō pái,明国送兵丁 kā in 鎮压,hoānsè thâi 真 chē 人。後來 in tō 漢化 a。Taⁿ hit tah lóng 客人。M̄ koh taⁿ iáu chhun 一寡畲人,tī 浙江 mā 有。In 講 símmih 語言?

客話。

我無 saⁿh 学術水準,無才調 tī chia khǹg 百百款証据。M̄ koh 我 ê 意思 tō sī 講,幾 nā 百冬前,客人及 Ho̍hló 人 ê 祖先真 chē lóng ah 未有唐人意識。「Ho̍hló」chit ê 名稱無定着 àn hit ê 時代 thoàⁿ 落來 ê!

所以 nā beh 調查 chit ê 名稱 ê 過去,kiámchhái ài 走 àn 閩西、廣東 siōng 草地 ê 所在,chhoē 看番 á 根 kám iáu 有 chhun。Pháiⁿsè 寫 chiah chē。

阿天

Lilas Conuts said...

Hello from Nouméa
Sorry I only speak french and english